Moje dziecko jadło WSZYSTKO, a teraz…
Neofobia Pokarmowa, jak wspierać swoje dziecko?

Moje dziecko jadło WSZYSTKO, a teraz… je tylko kilka wybranych produktów i unika nowości. Czas posiłku stał się stresujący i pełen frustracji.

Znasz to? Czy to TYLKO WYBRZYDZANIE?

Czym jest neofobia pokarmowa?

Dzieci między ok. 1,5 a 5–6 rokiem życia często przechodzą etap neofobii pokarmowej — naturalnego, ewolucyjnie ukształtowanego lęku przed nową żywnością lub tą, która wygląda inaczej niż zwykle. To powszechny etap rozwoju, który miał chronić młody organizm przed spożyciem czegoś potencjalnie niebezpiecznego.

Neofobia objawia się m.in. tym, że dwulatek, który dotąd jadł wszystko, zaczyna:

• oglądać i dokładnie analizować jedzenie na talerzu,

• odrzucać potrawy, nawet ich nie próbując („bleee”),

• wykluczać kolejne produkty lub grupy produktów.

Łagodna neofobia nie jest powodem do niepokoju, ale warto pamiętać o kluczowej zasadzie:

Nie zmuszamy dziecka do jedzenia. Zmuszanie wzmacnia lęk i utrudnia próbowanie nowych smaków w przyszłości.

Kiedy neofobia wymaga uwagi?

Niepokojące jest, gdy dziecko wykazuje choć jedno z poniższych zachowań:

• bardzo ograniczone menu,

• jedzenie tylko produktów jednej marki, w jednym konkretnym opakowaniu,

• unikanie siadania do stołu, negatywne skojarzenia z jedzeniem,

• odruch wymiotny lub wymioty na smak, zapach, a nawet widok danego pokarmu,

• histerie, płacz, złość, odrzucanie talerza przy pojawieniu się nowości,

• uciekanie z pomieszczenia na widok jedzenia.

To sygnał, że dziecko potrzebuje większego wsparcia.

Jak możesz pomóc swojemu dziecku?

• Nie zmuszaj, nie namawiaj, nie szantażuj, nie nagradzaj i nie karz za jedzenie.

• Zapewnij spokojną, przyjemną atmosferę przy stole.

• Rozmawiajcie o jedzeniu: o jego konsystencji, kolorze, zapachu, wrażeniach sensorycznych.

• Pokaż, że jedzenie może być ciekawe i fajne.

• Pokaż, gdzie rosną warzywa i owoce, jak jedzą zwierzęta.

• Gotujcie razem — wspólne przygotowywanie posiłków zmniejsza lęk.

• Jeśli pozwoli położyć niepreferowany pokarm na talerzu, powąchać go, polizać, obejrzeć — ciesz się z tego. To ważne kroki naprzód.

• W razie trudności skorzystaj z pomocy specjalisty od karmienia terapeutycznego.

Kiedy to już nie neofobia, a zaburzenie? – ARFID

Jeśli po 6. roku życia dziecko nadal:

• je bardzo wybiórczo,

• unika nowych potraw,

• akceptuje jedynie określony wygląd jedzenia,

• odczuwa silny lęk przed próbowaniem,

• odrzuca konkretne konsystencje,

może to wskazywać na ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) — zaburzenie jedzenia, które nie minie samo i wymaga pomocy specjalisty.

Długotrwałe jedzenie selektywne może prowadzić do niedoborów, np. żelaza czy witamin, co dodatkowo pogarsza apetyt (np. anemia → mniejszy apetyt).

Neofobia to tylko jedna z możliwych przyczyn trudności z jedzeniem

Powodów wybiórczości jest wiele. Dziecko nigdy nie jest „niejadkiem” z wyboru ani po to, żeby zrobić komuś „na złość”.

Zawsze istnieje jakiś powód.

Może to być m.in.:

• choroby układu pokarmowego, alergie, pasożyty, niedobory żelaza i witamin,

• awersja po trudnym doświadczeniu (np. wymioty, dławienie),

• problemy logopedyczne (np. skrócone wędzidełko),

• zaburzenia integracji sensorycznej,

• opóźnienia rozwojowe (np. trudności w gryzieniu, używaniu sztućców),

• neofobia lub ARFID,

• presja, napięcie i niemiła atmosfera przy jedzeniu.

Często nakłada się na siebie kilka czynników — dlatego tak ważna jest diagnoza.

Objawy, które powinny zaniepokoić rodzica

• chudość, niska masa ciała,

• bladość skóry i śluzówek,

• unikanie jedzenia, brak zainteresowania jedzeniem,

• preferowanie tylko określonych konsystencji,

• częste krztuszenie się, dławienie,

• histerie przy posiłkach,

• nadwrażliwość na dotyk, zapachy, dźwięki,

• niechęć do brudzenia rąk, chodzenia boso, obcinania paznokci, mycia włosów,

• „chomikowanie” jedzenia w policzkach.

Takie objawy mogą wskazywać na zaburzenia w przyjmowaniu pokarmów.

To NIE jest WYBRZYDZANIE.

 

 Masz pytania? Napisz: ewa.walaszek@fundacjawzrastamy.org.pl

  https://fundacjawzrastamy.org.pl/